Αριστερά, στο τέλος του διαδρόμου, μπαίνουμε στην τρίτη μεγάλη αίθουσα των Ευεργετών και των Ξενιτεμένων, όπως τη χαρακτηρίσαμε. Σ’ αυτούς είναι αφιερωμένη, όπως και τα γλυπτά της. Μόλις εισέλθει ο επισκέπτης θα αντικρίσει μια ανθρώπινη μορφή, καθιστή στο παγκάκι με μια βαλίτσα. Ήθελα να έχει μια μοναξιά, μια ερημιά γύρω της, όπως φαντάζομαι πως ήταν οι πρώτες στιγμές της άφιξης στην ξενιτιά.
Απέναντι, σε υπερυψωμένες βαθμίδες, απαντούν τέσσερις μεγάλες ανθρώπινες μορφές. Μορφές φαντάσματα, σαν τις ψυχές των ευεργετών, ξωτικές, απόμακρες, εξαϋλωμένες, στολισμένες, με φορεσιές παράξενες, με κάπες ριχτές, που δηλώνουν πλούτη, καταξίωση, προκοπή. Κι αυτά τα γλυπτά είναι καμωμένα από τα αποκαΐδια του Πολυτεχνείου του 1993, ξύλα καμένα, καρφιά, αλλά και άλλου είδους υλικά, φτωχά, ταπεινά, πεταμένα, που προκαλούν μνήμες περίεργες, συνταιριασμένα με σεβασμό και αγάπη προς τιμήν τους. Και ανάμεσά τους ένα θυμητάρι μ’ ένα καντήλι, που συμβολικά υπάρχει εκεί για τις ψυχές τους. Για τις ψυχές αυτών των καταπληκτικών ανθρώπων που στραβογέρασαν στην ξενιτιά, αλλά δεν ξέχασαν τον τόπο τους. Που ζούσαν με τον πόθο και τη νοσταλγία της φτωχής και σκλαβωμένης πατρίδας. Πόσο φτωχότερη θα ήταν η χώρα μας χωρίς τη συμβολή τους, όλοι μπορούμε να φανταστούμε.
Αμέσως με την είσοδο στην αίθουσα, αριστερά, ορθώνονται τρεις γιγάντιες ρόκες με τα αδράχτια ενσωματωμένα, όπως οι μάνες με τα παιδιά. Κάπως έτσι έβλεπα τη ρόκα με το αδράχτι που κρατούσαν στα χέρια τους οι γυναίκες του χωριού κι έκλωθαν το νήμα ασταμάτητα με τα παιδιά στην πλάτη, για να έχουν τα χέρια ελεύθερα, να μην χασομερούν ούτε στιγμή. Γυναίκες με σχεδόν υπερφυσικές δυνάμεις. Γι’ αυτό οι ρόκες είναι γιγάντιες, όπως άλλωστε και το βαρίδι του μάστορα.
Στην προθήκη δεξιά της εισόδου υπάρχει το κεραμικό σκίτσο ενός μετανάστη, κεραμικές γυναικείες μορφές και συνθέσεις πουλιών, αλλά και μια ομάδα από γυναικείες μορφές με τα μωρά στην πλάτη ζαλωμένα. Είναι Ηπειρώτισσες, όπως τις θυμάμαι να φορτώνονται τα μωρά τους, να τα αφουγκράζονται και παράλληλα το εργόχειρο στο χέρι. Ηρωικός κόσμος!
