Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης "Θεόδωρος Παπαγιάννης"

Όλος αυτός ο χώρος ήταν άλλοτε δύο αίθουσες που χωρίζονταν με μια πτυσσόμενη πόρτα ξύλινη, που άνοιγε μόνον στις γιορτές. Σήμερα είναι ενιαίος χώρος αφιερωμένος στο ψωμί, ό,τι πολυτιμότερο και ιερότερο για τον άνθρωπο. Η πρώτη σύνθεση αριστερά αποτελείται από μια μορφή-σκιάχτρο, σαν αυτά που βάζαμε κάποτε στα χωράφια να προστατεύουν τη σοδειά. Εδώ παίρνει και άλλες διαστάσεις. Μπορεί να είναι μια θεότητα προστασίας του χωραφιού και των σπαρτών ή το φάσμα της πείνας. ‘Έχει δηλαδή για μένα μια ευρύτερη σημασία. Κάτω βρίσκονται τέσσερα κεραμικά τσουβάλια, απομίμηση των πραγματικών, γεμάτα σοδειά, σημάδια ευφορίας και μπροστά το μεγάλο ταψί με τα πρόσφορα, ψωμιά ευλογημένα και καθαγιασμένα από τον κόπο των ανθρώπων. Αποτελούν όμως και συμβολική προσφορά στο θείο για εξευμενισμό και προστασία από τις καταστροφές.

Η δεύτερη σύνθεση, η κεντρική, έχει τη γάστρα σαν κυρίαρχο στοιχείο. Ήταν ο φούρνος που ψήναμε το ψωμί και το φαΐ. Κρέμεται από την κρεμαστάλα, αυθεντική παλαιά του χωριού. Κάτω η γωνιά με τα κάρβουνα και μέσα το ταψί με τα ψωμιά, λαχταριστά, όπως τα περιμέναμε κάποτε να βγουν από τη φωτιά.

Η τρίτη σύνθεση έχει κυρίαρχο τον Βολόσουρα, ένα εργαλείο που μοιάζει να έρχεται από την εποχή του Ομήρου και ακόμη παλαιότερα, με λεπίδες πέτρινες μπηγμένες με τέχνη μέσα στο ξύλο. Χρησίμευαν να κόβουν την καλαμιά του σιταριού στο αλώνι και να τη διαχωρίζουν από τον καρπό. Η μάσκα, που τοποθέτησα στην κορυφή, του δίνει ανθρώπινη υπόσταση. Τον κάνει γυναικεία μορφή. Γίνεται στοιχειό, τοτέμ, φάντασμα. Κάτω τα τέσσερα σακιά, πάλι γεμάτα σιτάρι, τα κάρβουνα και πάνω μια σκάφη με τα καρβέλια. Γύρω-γύρω, στο τετράγωνο πλαίσιο, όπως και στην πρώτη σύνθεση, τοποθετημένα απιόσχημα ορειχάλκινα μέταλλα, που στη μία όψη έχουν ένα στάχυ και στην πίσω τη ρήση του Πάτερ Ημών: «τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον», την οποία τόσοι και τόσοι άνθρωποι στον κόσμο προφέρουν καθημερινά με αγωνία…!

Έχουμε λοιπόν τρεις συνθέσεις: το Σκιάχτρο, τη Γάστρα και τον Βολόσουρα. Στον τοίχο είναι αναρτημένες προθήκες, που φέρουν: η πρώτη σκηνές από δουλειές του χωριού, όπως το αλώνισμα, το όργωμα, το άρμεγμα στη στρούγκα, τα πρόβατα στο μαντρί, το τάισμα, τη θυμωνιά, σκηνή του αποχωρισμού, όπως και σκηνή με τις μοιρολογίστρες, και η δεύτερη φιλοξενεί διάφορα μικρογλυπτά από ορείχαλκο. Είναι η γλυπτική, που λόγω του χαμηλού της κόστους, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο.